Scandinavisch recept voor een heerlijke kerst

De kerstperiode viert nergens zo’n hoogtij als in Scandinavië. De term Scandinavische kerst staat ergens voor. Maar waarvoor dan? Hoe maken Noren en Zweden de donkerste dagen van het jaar tot een feest? Maak kennis met de gebruiken en eetgewoonten in het noorden van Europa.

‘Driving home for Christmas’ is Noren en Zweden op het lijf geschreven. De kerst brengt men met het gezin en familie door. De dag voor kerstavond, bij sommigen iets eerder, komt de kerstboom in huis te staan en wordt gezamenlijk opgetuigd. Ook de rest van het huis wordt in kerststijl gebracht.

Kerstavond vormt het hoogtepunt. De pakjes liggen onder de boom en na het diner, nog voor de cadeautjes worden uitgepakt, danst men hand in hand om de boom en worden er kerstliedjes gezongen. Bij sommige huishoudens komt de Kerstman, die hier Julernisse of Jultomten heet, langs om de kinderen persoonlijk een kerstcadeau te geven. De rest van de kerstdagen en de periode tot aan oud en nieuw wordt gebruikt om al het lekkere eten te compenseren met actief buitenzijn, zoals langlaufen of skiën. Maar ook hiervoor geldt, het samenzijn met familie staat voorop.

Après-ski op Scandinavische wijze

Wintersport in Scandinavië is ontspannen, sportief en met elkaar. Na een dag op de pistes, loipes of een spannende winterse belevenis met husky’s of op de sneeuwscooter, geniet men na in de sauna of voor een knapperend haard in de eigen blokhut.

Natuurlijk kan er aan de piste ook een borrel worden gedronken. In de Alpenlanden kennen we dat natuurlijk als aprèss-ski, maar in Scandinavië noemt men dit ‘after-ski’. Gewoon met het eigen reisgezelschap, familie of gezin.

Sauna als après-ski

“Moe maar voldaan, de onhandige skischoenen uit, kleding in de droogkast en lekker afdouchen. De sauna staat al aan en is bijna op temperatuur… kan toch niet weerstaan een biertje uit de koelkast te pakken.  Lekker napraten en de spieren ontspannen. Als wij zo klaar zijn kunnen de kids er even in of misschien even samen, dan kunnen we gelijk een sneeuwbad nemen en sneeuwengelen maken.  Als we dan klaar zijn doen wij het haard aan en beginnen we alvast aan het avondeten, onder genot van een glaasje wijn.”

Zo was het jaren lang standaard gebruik tijdens onze eigen skivakanties in Trysil en Sälen. We reisden met twee gezinnen en waar we normaal na een lange werkweek een kroeg opzochten, hadden we daar tijdens ons verblijf hier helemaal geen behoefte aan. Natuurlijk kon het wel, maar daar hadden we geen behoefte aan.

Traditioneel Scandinavisch kerstrecept: Juleribbe

Waar in het westen van Noorwegen met kerst traditioneel pinnekjøtt (gerookte lams- of schaapsribben) wordt gegeten, eet men langs de Noord-Noorse kust lutefisk, een visgerecht van kabeljauw. In Zweden wordt vaak een julbord gemaakt met kerst. Dit is een buffettafel met allerlei heerlijkheden. In het oosten van Noorwegen, waar Trysil onder valt, kijkt men jaarlijks vooruit naar de juleribbe (varkensbuikspek) met als toetje multecreme – slagroom geklopt met zelfgeplukte kruipbessen.

BENODIGDHEDEN 4 PERSONEN
Te koop bij de supermarkt ter plekke
 500 gram juleribbe per persoon (let er op dat de ribben zijn gezaagd)
 peper, zout
 1 jule pølse
 1 pak surkål of rødkål
 500 gram aardappelen

BEREIDING

1. Ontdooi het ribbestuk een nacht van tevoren.
2. Snijd de volgende ochtend met een scherp, puntig mes voorzichtig een ruitvorm in het zwoerd. Volg zoveel mogelijk de vorm van de ribben.
3. Wrijf het hele ribbestuk in met peper en zout, wikkel het in folie en laat het verder de hele dag in de koelkast staan.
4. Verwarm de oven voor op 230°C.
5. Leg het ribbestuk op een omgekeerd bord op een bakplaat met het zwoerd naar boven. Zo kan gesmolten vet weglopen. Het is belangrijk dat de ribben aan beide kanten ongeveer even hoog zijn om een egaal en mooi resultaat te krijgen. Je kunt ook een bolletje folie gebruiken om de ribben te ondersteunen. Giet 2 dl water op de bakplaat en bedek de hele plaat met aluminiumfolie. Het is belangrijk dat de folie volledig strak zit, om het stomen te laten slagen.
6. Zet de bakplaat in het midden van de voorverwarmde oven en laat 45-60 minuten stomen. Nu ‘blaast’ de ribbe een beetje op en splitst het zwoerd.
7. Verwijder de aluminiumfolie en verlaag de temperatuur tot 200°C. Leg de ribben terug in het midden van de oven en bak nog 1 tot 1,5 uur. Of het ribbestuk nu licht of zwaar is, de bereidingstijd is net zo lang. De dikte is namelijk overal hetzelfde. Voeg indien nodig extra water toe op de bakplaat.
8. Laat de ribbe 20 minuten rusten voordat je erin snijdt.
9. Kook ondertussen de aardappels en verwarm de surkål of rødkål. Snijd de julepølser in stukken van 7/8 cm en bak even op in een koekenpan.
10. Gebruik het bakvocht als jus en serveer het gerecht met grov sennep (grove mosterd) en tuttebaer/lyngon (bessenjam).

Velbekomme og godt Jul! (Smakelijk eten en een fijne kerst gewenst)

 

Naar het hart van Scandinavië vanaf Groningen Airport Eelde en Schiphol

Wil jij de kerst in Scandinavië vieren? Ook in 2024 vliegt BBI Travel vanaf Groningen Airport Eelde en Schiphol naar Scandinavian Mountains Airport, dat in Zweden vlakbij de Noorse grens ligt. Op 20 transferminuten vind je de eerste skipistes van skiregio Sälen en het Noorse Trysil is in 40 minuten te bereiken. Voor een overzicht van het aanbod klik je hier.